Molencultuur in Albrandswaard

In de geschiedenis van dit gebied is te zien dat er in het verleden flink wat molens hebben gestaan die inmiddels zijn verdwenen. Eén molen, welke aan het eind van de Nieuweweg aan de overkant van de Koedood stond (nu A15) , is behouden gebleven en verplaatst.

Ooit stond er twéé molens langs de Koedood op de grens van de polders Pendrecht en het Buitenland van Rhoon, uitwaterend op de Koedood.

De “Rhoonse” molen had een soort tweeling aan de andere kant van de Koedood, namelijk de Pendrechtse molen. De laatste is uit 1731 en in de loop der jaren bewaard gebleven maar niet meer op de oude locatie. De molen is in 1993 vanwege alle infrastructurele aanpassingen (verbreding A15, kortsluittracé Betuwelijn) in zijn geheel op transport gezet en verplaatst naar de zuidrand van Rotterdam waar hij in het Zuiderrandpark – Clarabos staat te pronken. Deze molen is nog werkend (grondzeiler – bovenkruier – windwatermolen) en fungeert nu als de Pendrechtse molen in het Zuiderpark tussen de A15 en de Charloisse Lagedijk in (toegankelijk vanaf de Vrijenburgweg) – http://www.pendrechtsemolen.nl/

Een gedetailleerde kaart van Kuiper uit 1871 geeft goed alle molens in Rhoon weer
screenshot uit de Molendatabase, met zla zoekfunctie Rhoon en Poortugaal (Albrandswaard)

Van de vele afgebroken molens willen we er een aantal uitlichten. Van de gesloopte molens zijn vaak nog restanten zichtbaar of zijn materialen hergebruikt. Zo is er nog een molenplaats achter de Essendijk 38 langs de boezem in de Zegenpolder, waarvan de fundatie is behouden door de fam. Barendregt en waar plannen zijn om daar een nieuwe watermolen te bouwen. In de Portlandpolder was ook een watermolen – deze is gesloopt en de stenen zijn hergebruikt bij de bouw van de boerderij aan het eind van de Veerweg.

Of, zoals in Poortugaal, wordt aan de gesloopte molen herinnerd door een soort “landmark” op de locatie waar deze gestaan heeft. In dit geval cirkels in de straat die aan de plaats van de molen herinneren in de Van der Poest Clementlaan

De molenstenen van de Poortugaalse molen liggen nog in een plantsoen langs de F vd Poest Clementlaan

Ook zijn van de gesloopte molens vaak onderdelen gebruikt bij de renovatie of opbouw van andere molens in het land. Dat staat dan vermeld in het artikel over de molen of in de molendatabase https://www.molendatabase.org of bij https://www.allemolens.nl .

Op een aantal separate pagina’s zullen we op een aantal molens dieper ingaan te weten :

MOLENAVOND , georganiseerd door de V.V.P.A.

Afbeelding van een wipwatermolen welke, als de plannen doorgaan, herbouwd zal worden in de Zegenpolder

Donderdag 14 februari 2020, troffen vele belangstellenden elkaar op de “molenavond’ van de VVPA op de Buijtenhof. Een heel interessante en geanimeerde avond waar we met een een 30-tal aanwezigen hebben genoten van enthousiaste verhalen over molens, wat ze doen, wat er bij komt kijken om zo’n molen te onderhouden en vooral ook wat je met de nodige inspiratie en ideeën allemaal zelf kan doen om zo’n molen in bedrijf te stellen en/of onderhouden. Nogmaals dank aan de presentatoren Jesse in ‘t Veld (molenaar Puttershoek) en twee molenaars uit Mijnsherenland (Jan Bruins en Fred de Rooy) van deze avond.

Duidelijk is in elk geval geworden dat er voor een wipwatermolen, zoals gewenst in de Zegenpolder voor het bemalen van water, zeker draagvlak is en dat verder initiatief daarvoor het waard is. Er zullen plannen moeten worden gemaakt en geconcretiseerd voor de herbouw daarvan, inclusief een plan van aanpak en de financiering er van.  

Aansluitend op deze molenavond zijn daarom een aantal VVPA leden op bezoek geweest  bij een molenbouwer in Schiedam en hebben daar veel inspiratie en indrukken opgedaan. Feit is dat we, gezien de expertise, vaker bij onze Hoekse Waardse vrienden te rade moeten gaan want zij hebben toch ook weer andere molens in de buurt onder onze aandacht gebracht (zoals bij de Kralingse Plas, Schiedam etc.)

Zoals echter op 14 februari ook al aangegeven, het werk zal voor een groot deel door vrijwilligers gedaan moeten worden om het behapbaar te houden. Vandaar dat we de aanwezigen herinneren daaraan.

Heeft u wellicht idee om iets te gaan betekenen door:

  • lid te worden van het VVPA en actief te zijn in de “kring” Molens
  • de ambitie om later vrijwilligerswerk bij/op een molen te gaan doen
  • tijd en zin om de opleiding tot “molenaar” te gaan volgen
  • op een andere manier actief te zijn bij/lid te worden van de VVPA

laat het ons dan weten. Dan kunnen wij u met de betreffende personen in kontakt brengen.

En als u liever iets met een graanmolen doet kan dat uiteraard ook – er zijn plannen om bij de “Poort Buijtenland van Rhoon” (de 6 ha Binnenland bij kunstwerk de Rode Boog langs de Rhoonse Baan) een graanmolen neer te zetten als kopie van voorheen molen ‘t Hert in Rhoon-Noord.

Dat moet onderdeel worden van een bezoekerscentrum, winkel met lokale producten, graan voor brood uit het Buijtenland van Rhoon en zo meer.  
Alleen zijn die plannen minder concreet dat de water-wipmolen zoal we deze willen laten herrijzen in de Zegenpolder.

Een mail met uw naam, mailadres en telefoonnummer volstaat al om u in onze “molenaars database” op te nemen. mailto:info@vvpa.nl