VVPA houdt een thema-avond: Hoe ziet de natuurinclusieve landbouw in onze polders er uit om ook in de toekomst te kunnen renderen, en wat is er nodig om de ons vertrouwde boeren nog decennia op hun land te kunnen zien?
Op zes oktober jl. organiseerde de vereniging Vrienden Polders Albrandswaard, na afloop van de ALV (notulen daarvan staan onderaan deze pagina) een thema-avond over de toekomst van de natuur inclusieve landbouw in onze polders. Het burgerinitiatief “Red de polders van Rhoon” in 2013 heeft geleid tot de vorming van de gebiedscoöperatie. Na alle ontwikkelingen van de laatste jaren leeft nu de vraag bij veel van de leden: gaat het nu lukken om de ons vertrouwde boeren hun bedrijf rendabel te laten voortzetten met de overgang naar natuur inclusieve landbouw en meer recreatiemogelijkheden? Aan het woord kwamen achtereenvolgens Adjan Vos, een van de agrariërs, over de uitdagingen die hij nog ziet, waarna Richard Polder, wethouder Ruimtelijke Ordening, Woningbouw, Duurzaamheid en Buitenruimte van de gemeente Albrandswaard en Gerard Doornbos, voorzitter van de gebiedscoöperatie, hun reactie gaven. Dit werd gevolgd door een levendige discussie met de aanwezige leden van de VVPA en andere agrariërs uit het gebied.
De aanwezige leden waren bijzonder blij met de duidelijkheid die werd gegeven, en de inzet van de gemeente en de coöperatie om samen met onze boeren het schitterende polderlandschap te behouden.
Een korte samenvatting uit de presentatie van de diverse sprekers:
Ondernemer Adjan Vos geeft aan dat de transitie naar toekomstbestendige natuurinclusieve landbouw een geweldige en spannende uitdaging is. Met hulp van experts uit bijvoorbeeld Wageningen, krijgt dit steeds beter vorm. Helaas is het zo dat landbouwgrond met een bestemming “Akkernatuur” minder waard is dan reguliere grond. En daarom zijn de boeren in het gebied een dief van hun eigen portemonnee als ze hun grond nu niet verkopen aan de provincie en vervolgens weer terugpachten. Inmiddels hebben de meeste boeren dat gedaan.
Dat is een gok, omdat als bij de aanbesteding van pacht mogelijk alleen wordt gekeken naar de hoogste bieder en dus het niet zeker is dat je kunt op je bedrijf kan blijven. Daarvan schrokken de aanwezige leden.
Verder is het een opgave om als ondernemer om een plan te maken waar de combinatie boerenbedrijf mèt natuur ook nog tot een verdienmodel leidt en dat daarnaast past binnen het nieuwe bestemmingsplan. Op dit moment wordt betaald voor de tijd die wordt besteed door de boer aan natuurmaatregelen, maar bestaat er natuurlijk onzekerheid of dit blijvend is.
Tenslotte lukt het een boer alleen om de investeringen te maken als de pacht voor lange termijn wordt gegund, en er niet elke vier jaar opnieuw een aanbesteding plaats vindt.
Wethouder Richard Polder deelt de zorgen van de boeren, gaat mee in de suggestie dat, als het maar enigszins mogelijk is, om een aanbesteding pas te doen, als een zittende boer besluit met zijn bedrijf te stoppen. De huidige boeren zouden een langjarig contract moeten krijgen voor voldoende bedrijfszekerheid. En ook zou de gemeente mede willen blijven pleiten bij de provincie voor ook op termijn behoud van vergoedingen aan de boer voor natuurmaatregelen.
Voorzitter Gerard Doornbos schetst hoe uniek de coöperatie is in Nederland, waar akkerbouw en natuurdoelen gecombineerd worden i.p.v. dat landbouw en natuur gescheiden worden behandeld. Samen met allerlei experts wordt hier voortdurend bijgeleerd. De grote uitdaging is wat er moet geteeld en hoe dat het beste gebeuren kan. Met als voorwaarde dat de kosten door de opbrengsten worden gedekt en er een voldoende inkomen overblijft. Een conclusie is dat de pacht voor akkernatuurgrond lager moet zijn dan die voor reguliere grond om dit mogelijk maken. Daarvoor maakt de coöperatie zich sterk naar de provincie toe.
Omdat we al bezig zijn met de transitie én de huidige boeren door dit experiment ook langzamerhand experts zijn geworden op dit gebied, zijn zij eigenlijk ook de best gekwalificeerde pachters om de doelstellingen van het streefbeeld te bereiken.
De uitdaging is om dat wat boeren, gemeente en coöperatie gezamenlijk willen bereiken ook binnen de regels, met de provincie en rijk te realiseren. De komende tijd zal dat nog flink wat creativiteit en moeite vereisen.
